Συνέντευξη στον Ιωσήφ Αρνέ | Κωνσταντίνος Σύρμος: Με απασχολεί η κάθε έκφανση των ανθρωπίνων σχέσεων

 

Ο Κωνσταντίνος Σύρμος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο Κρήτης όπου και ζει. Ασχολείται με τη συγγραφή και την αρθρογραφία. Το 2012 συμμετείχε στιχουργικά στον δίσκο Σε τόπους που δεν ξέρω ενώ το 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα Το μπλε τετράδιο. Η Εμφάνεια είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε;

Άλλοτε μπορεί να με ωθούν βιωματικές εμπειρίες, άλλοτε κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, όμως, αυτό ποτέ δεν συμβαίνει συνειδητά. Η στιγμή, δηλαδή, που θα ξεκινήσω να γράφω ένα κείμενο ή ένα ποίημα, έχει ως αφετηρία όλα αυτά που στοιβάζονται από την καθημερινότητα στο υποσυνείδητό μου, χωρίς χρονικούς ή άλλους περιορισμούς. Σε αντίθεση με ό,τι λέγεται συνήθως από τους συγγραφείς, δεν λυτρώνομαι από την γραφή, δεν βρίσκω διέξοδο σε αυτήν. Η γραφή είναι ο τρόπος να εκφράσω τον εαυτό μου, σε ένα επίπεδο όπου οι καθημερινές μας κουβέντες και οι παντός είδους συνδιαλλαγές μας, δεν μπορούν να ακουμπήσουν. Έτσι, κάπως, νιώθω να υπερνικώ αυτή την ανημπόρια.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσάς να καταφέρετε να εκφράσετε τη σκέψη σας πάνω στο χαρτί;

Δεν είναι τίποτα από τα δύο. Γιατί, δεν λέω ποτέ στον εαυτό μου: «τώρα κάτσε γράψε» και ύστερα γράφω. Γιατί, δεν λέω ποτέ στον εαυτό μου: «έχεις πολύ καιρό να γράψεις» και ύστερα πανικοβάλλομαι επ’ αυτού. Υπάρχουν περίοδοι που γράφω μανιωδώς -κυριολεκτικά μανιωδώς- και άλλοι που δεν γράφω καθόλου. Δεν εξαρτώμαι από την γραφή αλλά όταν με βρίσκει, εμμονικά  πηγαίνω μαζί της στα σκοτεινότερα μέρη.

Ποιες είναι οι επιρροές σας;

Ο Επαμεινώνδας Γονατάς, ο Χρίστος Λάσκαρης, ο Φρειδερίκος Νίτσε, ο Γιώργος Χειμωνάς, ο Ρένος Αποστολίδης, ο Βασίλης Ραφαηλίδης, ο Φερνάντο Πεσσόα, ο Κρίστοφερ Χίτσενς, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Ίρβιν Γιάλομ, ο Θάνος Ανεστόπουλος και η Μαρία Χρονιάρη. Είναι μία ευρεία γκάμα προσωπικοτήτων και αντιπροσωπεύουν πολλά και διαφορετικά είδη γραφής και σκέψης. Ως επιρροή λογίζω ακόμη και την πολιτική ή κοινωνική θέση των δημιουργών, όχι μόνο την λογοτεχνική τους έκφραση.

Ποια θεματολογία κρατεί τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σας;

Θα έλεγα, η κάθε έκφανση των ανθρωπίνων σχέσεων: οι οικογενειακές, ερωτικές, κοινωνικές, πολιτικές, θρησκευτικές σχέσεις. Τώρα, καθώς γράφω αυτήν την απάντηση, σκέφτομαι ότι θα εξαιρούσα τις φιλικές σχέσεις. Όχι γιατί υστερούν σε κάτι, αντιθέτως, επειδή υπερτερούν σε όλα των υπολοίπων.

Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.

Η «Εμφάνεια» των εκδόσεων Βακχικόν, είναι η πρώτη μου ποιητική συλλογή και η δεύτερη συγγραφική μου παρουσία στον λογοτεχνικό χώρο. Η ποίηση, για ‘μένα, είναι η κορυφαία μορφή έκφρασης και τέχνης. Με πολύ σεβασμό και ταπεινότητα, συγκέντρωσα αυτά τα 39 ποιήματα, τα οποία γράφτηκαν σε μία περίοδο δύο-τριών ετών και πέρασαν μέσα από πολλούς εσωτερικούς μου «ελέγχους», ώστε να νιώσω ότι επάξια μπορούν να λογιστούν ως μία ποιητική συλλογή.

Οφείλω θερμά να ευχαριστήσω την ποιήτρια Ντίνα Γεωργαντοπούλου, η οποία ανήκει και εκείνη στο συγγραφικό δυναμικό των εκδόσεων Βακχικόν και με έφερε σε επαφή με τον Νέστωρα Πουλάκο, ενός εκ των υπευθύνων των εκδόσεων Βακχικόν, τον οποίο επίσης θερμά ευχαριστώ για την άκρως επαγγελματική μας συνεργασία. Επίσης, να σημειώσω, ότι είναι τιμή για ‘μένα το γεγονός ότι την επιμέλεια των ποιημάτων έκανε η ποιήτρια Μαρία Χρονιάρη, ενώ οφείλω να αναφέρω και την Άνα Ζουμάνη, η οποία με απαράμιλλη προθυμία, επέτρεψε να χρησιμοποιήσω ως εξώφυλλο της ποιητικής συλλογής ένα υπέροχο σχέδιό της.

Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Συγγραφέας δεν γεννιέσαι, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει κάποιο κληρονομικό χάρισμα, που θα σου χαρίσει την ικανότητα της συγγραφής, αρκούμενος στο ταλέντο που πιθανόν να έχεις. Συγγραφέας δεν γίνεσαι, υπό το σκεπτικό ότι δεν αρκεί να το θες ή δεν αρκεί απλώς να προσπαθήσεις. Μεταλλάσσεσαι στον άνθρωπο που εκφράζεται μέσω της γραφής: νοιώθοντας, διαβάζοντας, γράφοντας – σκίζοντας, γράφοντας – δουλεύοντας (το κείμενο) και κυρίως, αφαιρώντας.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον τομέα της λογοτεχνίας τι θα ήταν αυτό;

Θα άλλαζα τους περισσότερους συγγραφείς, τους περισσότερους εκδότες, τους περισσότερους μεσάζοντες, τους περισσότερους κριτικούς λογοτεχνίας και όλους τους υπουργούς πολιτισμού. Δεν θα άλλαζα τους αναγνώστες, αυτοί είναι τα «θύματα» των υπολοίπων που αναφέρω.

Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;

Υπάρχουν ολοκληρωμένα: μία συλλογή διηγημάτων και ένα μυθιστόρημα. Υπάρχουν και άλλα κείμενα που έχω ξεκινήσει. Οι καιροί οι οποίοι ζούμε και η αβεβαιότητα η οποία μας περιτριγυρίζει, δυστυχώς, δεν ευνοούν μακροχρόνια σχέδια και προγραμματισμούς. Παρόλα αυτά, είναι στο χέρι μας να συνεχίσουμε υπό τις όποιες συνθήκες. Αυτό ίσως να είναι κι η ουσιαστική και μόνη διέξοδος, να μην αλλοιωθούμε.

ΑΡΧΙΚΉ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: TVXS, 12/01/2021